❗️ نقد سیاست «استخدام حافظ قرآن به‌عنوان سرایدار»: آیا شأن حاملان قرآن رعایت شده است؟
تاریخ انتشار:
نویسنده: مرکز خدمات قرآنی عترت صامت
کلمه کلیدی اصلی: استخدام حافظ قرآن
کلمات کلیدی فرعی: جایگاه حافظان قرآن سرایدار مدارس سیاست‌های آموزش‌وپرورش شأن حافظ قرآن
🔹 مقدمه: چرا این موضوع مهم شد؟
در روزهای اخیر انتشار خبر «استخدام حافظان قرآن به‌عنوان سرایدار مدارس» موجی از بحث، انتقاد و نگرانی را در جامعه قرآنی و حتی در میان مربیان و فعالان آموزشی ایجاد کرده است. این واکنش‌ها تنها احساسی نیستند؛ بلکه بازتاب یک پرسش اساسی است: آیا سیاست‌گذاران جایگاه حافظان قرآن را می‌شناسند و از ظرفیت آن‌ها به‌درستی بهره می‌برند؟
🔶 بخش اول: اشکال اصلی سیاست کجاست؟
طبق شرایط اعلام شده، «حافظ قرآن» به‌عنوان یکی از معیارهای استخدام برای شغل سرایداری معرفی شده است. اما پرسش کلیدی این است: آیا کسی که توانایی حفظ ۱۰ تا ۳۰ جزء قرآن را دارد، نباید در جایگاه‌های علمی‌تر، تربیتی‌تر و فرهنگی‌تر به کار گرفته شود؟
این تصمیم از نگاه بسیاری از کارشناسان، نوعی تنزل جایگاه حافظان قرآن تلقی می‌شود — نه به خاطر پایین بودن ارزش شغل سرایداری، بلکه به دلیل نامتناسب بودن ماهیت آن با جایگاه علمی–معنوی حافظ قرآن.
🔶 بخش دوم: حدیثی که حساسیت موضوع را چند برابر می‌کند
«مَن أَکْرَمَهُم فَقَدْ أَکْرَمَ الله، وَمَن أَهَانَهُم فَقَدْ أَهَانَ الله»
وقتی چنین احترام و تکریمی برای حاملان قرآن توصیه شده، طبیعی است جامعه حساس شود وقتی می‌بیند حافظ قرآن بدون توجه به ظرفیت‌های آموزشی و فرهنگی‌اش، تنها به‌عنوان نیروی خدماتی جذب می‌شود.
🔶 بخش سوم: مسئله «شغل» نیست؛ مسئله «جایگاه» است
خطای رایج این است که انتقادها را علیه شغل سرایداری تصور کنند؛ در حالی که هدف انتقاد، سیاست‌گذاری اشتباه و چیدمان نادرست ظرفیت‌ها است.
بسیاری از حافظان قرآن، پس از یک دوره کوتاه آموزشی می‌توانند در نقش‌های زیر به‌کارگیری شوند:
- معلم قرآن
- مربی پرورشی و فرهنگی
- دستیار معلم در دوره ابتدایی
- دبیر دروس مرتبط
- مربی کلاس‌های فوق‌برنامه مذهبی و روخوانی قرآن
استفاده از ظرفیت عظیم حافظان قرآن در جایگاهی نامرتبط، یک فرصت‌سوزی فرهنگی و تربیتی است.
🔶 بخش چهارم: آموزش‌وپرورش چه فرصتی را از دست داد؟
در شرایطی که بسیاری از کارشناسان درباره فاصله گرفتن مدارس از مباحث قرآنی و فرهنگی هشدار می‌دهند، حضور هدفمند حافظان قرآن می‌تواند مزایای زیر را داشته باشد:
- افزایش کیفیت آموزش قرآن در مدارس
- تقویت تربیت معنوی دانش‌آموزان
- ایجاد الگوی عینی برای نسل نوجوان
- جبران خلأهای فرهنگی در کلاس‌ها
اما با سیاست کنونی، نه تنها از این فرصت بهره‌برداری نشده، بلکه پیام نامناسبی درباره جایگاه حافظ قرآن منتقل می‌شود.
🔶 بخش پنجم: نتیجه‌گیری — حافظ قرآن سرمایه است، نه نیروی خدماتی
این نقد نه مخالفت با هیچ شغلی است و نه بی‌احترامی به هیچ قشری؛ مسئله اصلی حفظ شأن علمی و فرهنگی حاملان قرآن و بهره‌گیری درست از ظرفیت‌های انسانی است.
حافظ قرآن باید در جایگاهی باشد که نقش تربیتی و فرهنگی او دیده و تقویت شود.